Een feestelijk afscheid van Nepal

Wauw wat vliegt de tijd. De laatste dagen in Nepal breken aan en het aftellen is begonnen, nog een paar dagen en dan vertrek ik weer naar Nederland.
De afgelopen 2 weken, waren weken van uitersten. Van hele mooie geluksmomentjes tijdens het tiharfestival met de lokale familie tot emotionele dieptepunten rondom de trekking, door de verschrikkelijke ramp in de bergen. Maar alle belevenissen hebben bijgedragen aan een prachtige en bijzondere tijd Nepal!

08-10
Een busdagje naar de volgende bestemming, Pokhara. Na Kathmandu de grootste stad van Nepal. Als we na een prachtige busreis in Pokhara aankomen vallen onze monden open van verbazing. Is dit Nepal? De straten zijn schoon, er is een prachtig meer en zelfs een boulevard met palmbomen. Bovendien is het merendeel van de mensen dat er rondloopt blank, zodat je bijna vergeet dat je nog steeds in Nepal bent. Heel Pokhara is compleet ingericht naar de toeristen. Overal geasfalteerde wegen, luxe restaurantjes met westers eten, happy hours en zelfs culturele shows?!? Tja niet echt mijn manier van de cultuur ervaren, maargoed we maken van de gelegenheid gebruik om weer eens een hamburger te gaan eten. Erg lekker na al dat nepalese eten, maar wel gek om weer tussen de toeristen te zitten na een hele tijd lokaal te hebben geleefd. Kijken hoe het ons de komende dagen zal bevallen.

09-10
En vandaag doen we helemaal niets! Lekker een dagje ontspannen aan het meer en lezen in mn boek over Nepal. Maar eigenlijk blijkt al snel dat ik het boek helemaal niet meer hoef te lezen. Alle informatie in het boek weet ik al door de lokale bevolking hier. Tja vanuit de praktijk leer je toch het meest...

10-10
Na een heerlijk bijkom dagje, zitten we vandaag weer vol energie. Dus hup in de benen en op de fiets, want zo'n 18km buiten Pokhara blijkt een ander prachtig meer te liggen verschuilt tussen de bergen, genaamd Begnaslake.
De hoteleigenaren snappen er niets van. Waarom gaan jullie in vredesnaam 18km fietsen, terwijl er hier voor je neus ook een gigantisch meer ligt?
Maar ons plan staat vast, 18km kan nooit zo heel ver zijn om te fietsen, maar net ver genoeg om te ontsnappen aan al het toeristische van Pokhara.
Het fietsen huren blijkt alleen nog niet zo eenvoudig te zijn, want overal waar we komen, blijken ze alleen maar glimmende mountainbikes te hebben. Is er nou nergens in Pokhara een simpele 'normale' fiets te vinden? Maar na vele malen rondvragen blijken ze bij een of ander oud hotel in een zijstraatje nog wel damesfietsen te hebben. En ja hoor, als we bij hotel aankomen staan er 2 prachtige roze fietsen inclusief mandje al op ons te wachten. Perfect!
Daar gaan we dan, maar als we beginnen met fietsen, merken we al snel dat we even vergeten waren hoe het verkeer in grote steden hier is: DOODENG. Zeiden we in Kathmandu nog dat het belachelijk is dat Nepalezen zo tussen de auto's en motoren fietsen, fietsen we er nu zo.n 1,5 maand later zelf!! Maar zo lang je maar goed links blijft fietsen, hard belt als je van richting verandert of iemand inhaalt en de bestuurder blijft aankijken als je oversteekt is het prima te doen. In Utrecht rijdt tenslotte iedereen ook gewoon door rood! :P Maar gelukkig na 15 minuten fietsen zijn we redelijk aan de drukte ontsnapt en hoeven we alleen nog maar af en toe uit te wijken voor een koe die de straat blokkeert.
We gaan als een speer doordat de weg de hele tijd vals plat naar beneden. Net alsof ik op een fiets zit met trapondersteuning, echt ideaal. 1,5 uur later bereiken we het meer wat inderdaad ongelooflijk mooi is en amper toeristen. We huren een roeibootje en peddelen naar het midden het meer, uit het zicht van alle andere bootjes. Geen mens die ons nu nog stoort of kan zien. Ik grijp me kans, broek en shirt uit en spring het water in. Wat een verademing. Ultiem genieten op deze snikhete dag, lekker dobberen in het water en geen toerist in de buurt.
Als de zon langzaam begint te zakken, besluiten we maar eens te kijken hoe laat het is. Whoepsie half 4 alweer!! Om 4 uur moesten we de roeiboot terugbrengen. We zijn een flink eind het meer op gepeddeld wat betekent dat we weer een flink eind terugmoeten. Dat wordt even flink aanpoten dus! Maar het peddelen gaat ons gelukkig goed af en lichtelijk buitenadem en met spierpijn in onze armen bereiken we op tijd de aanlegplek.
En dan stuiten we op een ander punt. Want wie eerst de berg af fietst moet daarna ook de berg weer op. Tja, beetje jammer....
Maar als snel hebben we een idee. Als ze hier mensen en geiten vervoeren op het dak van de bus, moeten 2 fietsen vast ook geen probleem zijn. En ja hoor, na een beetje onderhandelen en de buschauffeur lief aankijken worden onze fietsen het dak opgetild en kunnen we lekker rustig in de bus terug naar Pokhara.

11-10
De backpacks worden leeggegooid op bed. Morgen gaan we beginnen aan een 5 daagse trekking en willen dus zo weinig mogelijk mee nemen. s' Middags komt de gids, een vriend van Lokman, langs om de laatste dingen met ons te bespreken. Best wel spannend, want het is toch wel heel fijn als het een beetje klikt, je bent tenslotte straks 5 dagen intensief met elkaar op pad. Maar gelukkig blijkt de man erg aardig en zorgzaam te zijn met veel gevoel voor humor. Hallo Shanti en Saraswati zegt hij en haalt het briefje uit zijn zak. Lokman en familie hebben ons Nepalese namen gegeven en voor het gemak heeft hij die ook maar even voor de gids opgeschreven. "Shanti (Chantal), Paulien ( Saraswati). Tja, we beginnen hier ondertussen al aardig in te burgeren. Om even de Nepalese namen toe te lichten. Shanti is Nepalees voor Vrede en Saraswati is de godin van de educatie en de muziek, dus dat vonden ze wel goed bij mij passen. De komende dagen luister ik dus naar de naam Saraswati i.p.v. Paulien.
Dan is er nog een dingetje. Chantal heeft vandaag definitief de knoop doorgehakt om nog 2,5 maand langer te blijven in Nepal. Ze heeft altijd al graag een keer bij een lokale familie willen wonen en nu we zo goed kunnen opschieten met de Nepalese familie hier, is dit een uitgelezen kans. Het leek in het begin een gek idee, maar het was allemaal mogelijk met de studie, reisverzekering, visa etc. Dus eigenlijk was er niets wat nog in de weg stond om het plan te realiseren! Ik ga dus eind oktober alleen terug en laat Chantal achter bij de lieve familie.

12-10
De eerste dag van trekking en het gaat al mis! Chantal is afgelopen nacht ziek geworden en krijgt maar weinig voedsel naar binnen. Maar ondanks dat wil Chantal het toch graag proberen en gaan de taxi in op weg naar het beginpunt van de trekking. Maar helaas is de buikpijn na de 1,5uur durende taxirit alleen maar erger geworden. Wat nu? Eenmaal in de bergen kun je namelijk niet makkelijk meer terug. Na een half uurtje lijkt het beter te gaan en beginnen we in rustig tempo te wandelen. Maar het wandelen is van korte duur, want al na 1,5 uur gaat het duizelen voor Chantals ogen en kunnen we niet meer verder.
Gelukkig heeft hij familieleden wonen 5 minuutjes verderop, waar we vannacht kunnen verblijven. Niet echt hoe we de eerste dag van de trekking hadden voorgesteld, maar niets aan te doen. Terwijl Chantal gaat slapen, speel ik die middag een Nepalees kaartspeel met de gids en de eigenaar. s' avonds kom ik nog voor een vreemde verassing te staan als ik naar de WC ga. Dit keer geen koe naast het wc hokje, maar een kippenhok in het wc hokje! Efficiënt met de ruimte omgaan, denk ik! Vandaag ga ik dus letterlijk en figuurlijk met de kippen op stok, hopen dat Chantal morgen weer wat opgeknapt is.

13-10
Helaas, ook al leek Chantal zich bij het opstaan goed te voelen, na het ontbijt is de buikpijn weer helemaal teruggekomen. Het gaat zo niet langer en moeten een beslissing maken. De gids en ik zullen samen naar Poonhill lopen en Chantal kan bij de familie uitzieken. Een erg vreemde en gekke situatie, maar we zijn er ondertussen al aan gewend geraakt dat werkelijk niets gaat zoals we hadden gepland.
Na de spullen te hebben verdeeld en afscheid genomen te hebben van Chantal, gaan de gids en ik vol goede moed van start.Doordat we op de eerste dag te veel tijd zijn verloren, kunnen we jammer genoeg niet meer de hele tocht doen, maar gelukkig kunnen we nog wel het hoogste punt van de tocht bereiken, Poonhill.

Ik zit vol energie en al na een uur bereiken we een dorpje waar we volgens de planning vannacht hadden moeten slapen. Ik sta versteld! Huh nu al? 1 uur is toch best nog wel in te halen in 4 dagen, pest ik tegen de gids. Ja, we zijn goed vertrokken, maar dit is de zwaarste dag en we moeten nog heel wat werk verzetten! . Maar, eigenwijs als ik ben, heb ik in mijn hoofd allang mijn plan getrokken, gewoon flink de pas er in en dan moet dat uurtje toch makkelijk in te halen zijn? Toch blijkt niet veel later dat het niet zo makkelijk is als gedacht, want de route die de gids heeft uitgestippeld is erg steil en vergt dus ook het uiterste. Onderweg bereidt een afdalende man me er al vast op voor: " Dit steile pad loopt nog wel even zo door de komende uren" En inderdaad de trap omhoog lijkt niet op te houden, maargoed eenmaal begonnen, kun je niet meer terug. Verstand op nul en gaan. Nait soezen, moar doarbroezen, zouden ze in Groningen zeggen.
Na een half uur alleen maar tredes te hebben gezien en in trance de berg op heb gelopen, stop ik om even iets te drinken en op adem te komen. Huh, waar is mn gids gebleven? Net liep die nog achter me. Nouja, heb ik weer, ben ik mn gids kwijt.... Maar als ik naar beneden kijk, zie ik hem puffend de trap oplopen. Hij steekt zijn duimen op. Als hij even later naast me staat, lacht hij: You're crazy, you're going to kill me like this. Maar zelf ben ik stiekem ook kapot. Na 1,5 uur lopen is het einde van de steile trap in zicht en besluiten we eerst wat te gaan eten om op nieuwe krachten te komen. De gids bestelt de traditionele Dalbath, want zo zegt hij: Dalbath power, 24 hour!
Na de lunch komen we in de bergen door een prachtig gebied. Overal duiken geheimzinnige watervallen op en heb je een prachtig uitzicht over rijstvelden, kronkelende riviertjes en de groene bergen. Dit is toch wel echt midden in de natuur. Ook opmerkelijk om te zien zijn de ezels die de bergen oplopen. Je hoort ze al van verre aankomen door hun belletjes om hun nek. En dat is ook wel nodig, want hoewel ze erg goed kunnen klimmen, zijn ze door alle spullen op hun rug niet echt wendbaar en moet je dus echt voor ze wijken, anders duwen ze je zo van de berg af.
Na 6 uur lopen, moeten we een beslissing maken! Stoppen we bij dit dorpje of gaan we nog 1,5uur verder naar Ghorepani, het oorspronkelijke doel van dag 2. Ik begin nu al aardig moe te worden, maar nu we zo dichtbij zijn.....
Ik ouwehoer wat met de gids en we sluiten een deal. We lopen tot Ghorepani en dan trakteer ik straks op bier om het te vieren!
Maar het is niet gemakkelijk. Het begint af te koelen en we beginnen onze benen nu wel aardig te voelen. Als we na 1,5uur ploeteren de welkomstpoort zien van Ghorepani, voelt het dan ook alsof we net de marathon hebben gelopen, echt een overwinning. We drinken ons welverdiende biertje en duiken dan snel ons bed in om morgen fit aan de derde dag te kunnen beginnen.

14-10
Bah, hebben we ons gisteren zo uit de naad gewerkt om weer op schema te kunnen lopen, komt de regen al de hele nacht met bakken, Nouja eerder als een grote waterval naar beneden en het lijkt nog lang niet te gaan stoppen. Het weer is compleet omgeslagen. Het is ijskoud in het verblijf. De kachel wordt hoog opgestookt, maar eigenlijk heeft het geen zin, want door het enkele glas en de enorme kieren tussen de vensters blijft er niets hangen.. Nou daar zitten we dan. Op een berg, geen elektriciteit, geen contact met de buitenwereld, compleet overgeleverd en maar hopen dat het morgen toch wat beter wordt. Wat een domper. Wat kaartspelletjes spelen bij de kachel en afwachten maar.

15-10
"Goodmorning Saraswati! The weather is good and there are no clouds. Do you want to go to poonhill or.." YES!! Ik ben gelijk klaarwakker. Helaas heb ik me er gisteren bij neer moeten leggen dat de geplande route door de bergen niet meer gaat lukken, maar hoopte vurig dat we het hoogste punt van de trekkingstocht, Poonhill, nog konden bereiken. Dus snel ontbijten en gaan. Na alle tegenslagen de afgelopen dagen, ben ik supertrots als we na een uur het bordje met 3200 meter bereiken. Doel bereikt!
Are you happy? Very happy, antwoord ik. Hij lacht en vertelt me dat hij nog nooit zo snel de berg op heeft gelopen naar Poonhill. Na een half uur ultiem genieten van het uitzicht over de bergtoppen van het anapurnagebergte gaan we weer terug naar het verblijf, pakken onze spullen en gaan de berg weer af. Op de terugweg horen we van de gidsen die de berg oplopen schokkende berichten. Boven in de bergen op een hoogte van 5000 meter is gisteren een enorme sneeuwstorm geweest, waardoor er nu zo'n 200 mensen vermist zijn geraakt. Ik kan niet geloven wat ik hoor, 200 mensen! We vragen door, maar veel meer is er nog niet over bekend...
Na ruim 8 uur lopen, komen we al rennend bij Chantal aan. Tja rennend, de gids en ik weten elkaar ondertussen goed uit te dollen. Chantal is nog wat zwak, maar voor de rest gaat het al een stuk beter en heeft ze zich prima weten te vermaken bij de familie. Alhoewel de gids en ik een feestje hadden gepland vanavond, omdat we Poonhill bereikt hadden, komt er niet veel van terecht. Ik ben kapot en mn spieren in mn benen branden.

16-10
Ik kan niet meer lopen! Spierpijn in mn billen, bovenbenen en kuiten. Maar de gids ook en samen waggelen we naar het ontbijt. De eigenaar heeft dit keer wel iets heel speciaals voor ons gemaakt... gefrituurde bijen. Tja weer eens iets anders dan een omeletje. Ik waag het erop en het is eigenlijk best lekker. Je moet alles een keer geprobeerd hebben, denk ik maar. Na het ontbijt nemen we afscheid van de familie en gaan we weer met de taxi naar Pokhara.

17-10
Vandaag een welverdiende rustdag! Ik ben nog steeds kapot en de spierpijn is alleen maar erger geworden. Zelfs de 8 trappen naar beneden voor het ontbijt zijn al een uitdaging, laat staan dezelfde 8 trappen weer omhoog.
We vragen we in het hotel of er al meer nieuws is over de ramp in de bergen. Maar helaas kunnen zij ons ook niet meer vertellen dan datgeen dat ze op televisie zien. In Pokhara zelf merken we ook maar weinig van de ramp. Het enige wat opvalt zijn de vele helikopters in de lucht, maar voor de rest gaat het leven gewoon door. Erg vreemd vinden we. als je bedenkt dat Pokhara toch de stad is waarvandaan de meeste mensen op trekking gaan en terugkomen van de trekking? Maar in de avond worden de gevolgen van de ramp pijnlijk duidelijk. Een man is overstuur en trillend op zijn benen aan het bellen bij de receptie. Can you please send helicopters, there are still many dead bodies there. Godallemachtig we hadden wel wat verhalen voorbij horen komen, maar dit bevestigd dat de ramp vele malen ernstiger nog is dan de nieuwsberichten vertellen.

18-10
Dat is de man, zegt Chantal. De man die gisteren overstuur aan het bellen was, zit nu 2 tafeltjes verderop machteloos voor zich uit te staren en af en toe een stukje watermeloen te eten, maar heel gemakkelijk gaat het niet. Het is in en in triest om te zien. Als ik naar binnen loop om een tweede keer thee in te schenken, staat hij aan de staff zijn verhaal te doen. Maar als onze blikken elkaar vinden, schakelt hij over op mij en kijkt me doordringend met zijn betraande ogen aan.
" Ik heb nog nooit zo'n heftige storm meegemaakt in de 27 keer dat ik de bergen in ben geweest" en vertelt verder. Toen bleek dat na de storm velen van onze groep gewond waren geraakt en niet meer verder konden lopen, hadden we geen andere keus dan de gewonde mensen achter te laten en met de kleine groep die nog wel kon lopen proberen terug te gaan om hulp te halen. Het lopen was zo verschrikkelijk koud en zwaar. De sneeuw reikte tot aan mijn middel en de paden waren compleet weggevaagd. Onderweg zagen we vele lichamen in de sneeuw liggen... Mijn vriend en broer zijn nog steeds in de bergen...
Door het trillen van zijn hand is er langzaam een plasje koffie ontstaan op de grond. Als hij hierop wordt gewezen, zet hij het verontschuldigend weg. Nu ziet hij er nog kwetsbaarder uit, zijn armen langs zijn lichaam, zijn hoofd gebogen en langzaam rolt er een traan over zijn wang. Hij staart me aan, ik staar terug niet goed wetend wat ik moet zeggen. Geen idee hoe ik hem kan helpen, tja wat moet je ook doen en zeggen tegen een man die niet weet of hij z'n vriend en broer ooit nog weer zal zien. Ik heb een brok in mn keel en wordt er zelf niet goed van. Uiteindelijk geef ik hem een knuffel en ligt hij zo breekbaar op mn schouder te huilen. Ik ben helemaal ontdaan. Maar ben blij als hij vertelt voor hem een opluchting is om zijn verhaal kwijt te kunnen aan mensen. Dat is toch wel het minste wat ik voor hem kan doen. De man heeft me diep geraakt en hou het zelf ook niet meer droog. Na deze heftige ochtend verlaten we Pokhara, maar het verhaal van de man blijft nog de hele dag in mn hoofd rondspoken.

We vertrekken naar Bandipur vandaag een heel oud pittoresk newaristadje hoog in de bergen. Het plan was om met de lokale bus te gaan, maar heel toevallig vertrekt Lokman vandaag ook met een paar Nederlandse gasten, Rajin en Marisa naar Bandipur en kunnen we meerijden in de jeep. Weer een gelukje! We maken nog een stop bij de davisfallls, een prachtige waterval die lijkt te verdwijnen in een groot zwart gat. Erg indrukwekkend en mooi om te zien. De Nederlandse gasten zijn erg aardig en beschikken over een behoorlijke portie droge humor. S' avonds in het dorpje, komt al snel de wijn op tafel en het blijft nog lang gezellig.

19-10
Lokman en zijn gasten vertrekken s' ochtends al vroeg naar chitwan. Chantal en ik blijven nog lekker een dagje met zn tweetjes in Bandipur. s'ochtends lopen we de berg op, waarvandaan je een prachtig uitzicht hebt over het anapurnagebergte. s Middags lekker wandelen door de kleine straatjes, amper touristen en overal nieuwsgierige schoolkinderen. Als ik een stukje de berg afloop, beginnen een paar tienermeiden te giechelen en voorzichtig dingen te vragen. Ook worden plots mn voeten bestudeerd, die geen straaltje zonlicht hebben gezien tijdens de trekking. WOW, zo wit, wat mooi!
Daarna gaan we weer de berg met het prachtige uitzicht om de zonsondergang te zien. Er is eigenlijk niets specifiek bijzonder aan Bandipur, maar het is een hele mooie, pure een vredige plek om rond te wandelen en de oude huisjes en reusachtige bergen te bewonderen. s'avonds is er weer stroom in ons huisje en vinden we plots een artikel waarin de Zwitserse man die wij in het hotel hebben ontmoet aan het woord komt. Wat een toeval!! het artikel sluit af met het goede nieuws dat zijn broer en vriend terecht zijn. Zij zijn herenigd met de broer op de dezelfde dag dat wij 's ochtends met hem aan de praat raakten. We zijn opgelucht en blij voor hem en kunnen nu met een gerust gevoel slapen.

20-10
Wederom een reisdag, we gaan weer terug naar Bharatpur. De plek waar we samen met de familie Dashain hebben gevierd en nu ook Tihar gaan vieren. Tihar is een soort kerst, maar in plaats van de boom te versieren, versieren ze met tihar hun gehele huis.
De lokale bus, waar we dit keer mee gaan is wel heel lokaal. Chantal's zitgedeelte van de stoel mist voor de helft en de motor is zo slap dat ik bij elke heuvel bang ben dat we naar achteren rollen. Een echt waggelwagentje dus. Het gaat allemaal niet zo snel, maar uiteindelijk komen we er wel. s' avonds maken we nog een ommetje door de wijk om alle prachtige versierde huizen te bewonderen. Elk huis wordt versierd met tientallen strengen gekleurde flikkerende lichtjes, die vanaf de top van het huis naar beneden gehangen worden. echt een grote poppenkast. Maar het ziet er super feestelijk uit.

21-10 ( de dag van de kraai)
Tihar is vandaag officieel begonnen. Tihar duurt 5 dagen en iedere dag wordt iets of iemand anders vereerd. Vandaag is de dag van de kraai, morgen de dag van de hond, overmorgen de dag van de godin Laxmi, vervolgens de dag van jezelf en tenslotte de verering van de broers. Wat er op deze dagen specifieke dagen gebeurt weet ik nog niet, maar zal ik wel ondervinden de komende dagen.
Wat ik wel weet is dat de rituelen en dagen steeds uitgebreider en belangrijker gaan worden, want de familie uit Kathmandu zal pas op de dag van Laxmi komen. Vandaag op de dag van de kraai leggen we wat fruit op het dag en voor de rest is het een gezellige dag. De broers leren ons een typisch Nepalees spel: Carroomboard. Een vierkant bord met in elke hoek een rond gat, waar je fiesjes in probeert te schieten. Dit spel wordt werkelijk overal gespeeld in Nepal, bij het straatkinderenproject, in vele restaurantjes en zelfs tijdens de trekking hoog in de bergen. Het zag er altijd simpel uit, maar ik krijg het niet voor mekaar. Zelfs niet als er bloem wordt gestrooid over het bord om de fiesjes beter te laten glijden. De fiesjes vliegen overal heen, behalve in het gat in de hoek. Ik ben na een half uur dus ook de terechte verliezer en krijg als straf van alle kanten een hoop bloem in mn gezicht gestrooid. En bedankt, ik was nog niet wit genoeg!
In de namiddag gaan we met zn allen naar een enorme Tiharmarkt. Dit is te vergelijken met de uitbundige kerstmarkten bij ons. Ik kijk mn ogen uit. Overal worden gekleurde lichtjes verkocht, kleurrijke slingers en vele tierelantijntjes. Lekker over de top! Zelf laat ik me ook verleiden en koop bij een klein kraampje een verschrikkelijk foute bloemenslinger met gekleurde lichtjes.
Tussen alle druk winkelende vrouwen, lopen ondertussen ook nog groepjes zingende kinderen rond. De groepjes kinderen gaan langs de winkels om te zingen en dansen en krijgen dan iedere keer van de winkeliers wat snoepjes, rijst of roepies. Eigenlijk een soort Nepalese versie van Sint Maarten bij ons. Het is een grote hectisch bende, maar o zo gezellig.

22-10 ( de dag van de hond)
Raften!!!! Chantal en ik wilden graag nog tijdens ons Nepal avontuur gaan raften en nu is het eindelijk zo ver. We gaan niet alleen, want we hebben als verassing de broers ook mee gevraagd. Ze zijn verbaasd, maar vinden het geweldig en Sachin, de jongste vind het ook erg spannend.
Om 08.00 zitten we dan allemaal met gezonde zenuwen in de bus. Onderweg zien we nog wat honden met tika's en bloemenkransen rondlopen, het is tenslotte de dag van de hond. Na zo'n 20 minuutjes wordt de bus plotseling staande gehouden. Politiecontrole. De man stapt binnen, kijkt rond en besluit: Er zitten te veel mensen in de bus, dus krijgt de bus een boete. Mijn mond valt open van verbazing, een boete voor te veel mensen? Voor Nepalese begrippen zit die bus echt nog lange niet vol! Voorin staan misschien wat mensen, maar achterin zijn zelfs nog een paar stoelen vrij.... Over corrupte politie gesproken. De boete wordt uitgeschreven en betaalt en daarna mogen we gewoon weer verder rijden met hetzelfde aantal mensen....
De busrit is erg gezellig, maar Sachin vindt het allemaal wel erg spannend en vraagt zijn broer het hemd van het lijf. Vooral het ruige water vind hij angstaanjagend. Ook wel logisch als je bedenkt dat ze hier natuurlijk helemaal geen zwemdiploma's hebben. Ik stel hem gerust, vertel hem over de reddingsvesten en leer hem wat zwemtechnieken in de bus. Kikker, vliegtuig, potlood! Daar moet die zo hard om lachen dat hij al snel zijn angst vergeten is.
Eenmaal bij de raftingorganisatie zit de stemming er al goed in. Met het reddingsvest aan, de calimerohelm op en de peddel in ons hand, wandelen we al zingend naar de boten. Daar krijgen we nog kort belangrijke instructies in het geval dat er iemand over boord valt. Alles voor de veiligheid, maar het besef dat de kans aanwezig is dat je in het ruige water terecht kan komen, maakt me lichtelijk nerveus. Even later blijkt dit niet geheel onterecht, want onze gids zoekt de heftigste golven op en al snel vliegt de man voorin de boot overboord. Ik schrik enorm, maar hij blijft rustig op zijn rug liggen, .vliegt nog over 2 golven heen, maar kan daarna gemakkelijk aanzijn reddingsvest de boot in worden getrokken. Daarna houd iedereen zijn koppie erbij en vormen we een hecht team. We weten alle golven te trotseren en de adrenaline giert door mn lijf, ook de broers glunderen van oor tot oor. "Faster, faster, schreeuwt de instructeur en peddelen zo hard we kunnen over de golven heen.
Dan komen we bij een rustig stuk en mogen we allemaal de boot uit om te zwemmen. Sachin probeert nog een paar van mijn zweminstructies na te doen, maar echt zwemmen is niet eens nodig, want als je op je rug gaat liggen neemt de stroming je rustig mee en dobber je tussen de gigantische bergen. Echt een topdag en we gaan vrolijk weer naar huis.

23-10 ( De dag van Laxmi)
Op de dag Laxmi zorgt iedereen dat zijn huis netjes is voor het ontvangen van de godin van de welvaart. De moeder van de familie, die vernoemd is naar de godin, is vandaag dus al om 4 uur opgestaan om het hele huis te poetsen en te schrobben. En daarna huppelt ze door het huis en strooit ze bloem over alle spullen die van waarde zijn. De koelkast, de tafel, het bed en ga zo maar door. Tja want dat ze al die spullen hebben kunnen aanschaffen is allemaal te danken aan de godin van de welvaart natuurlijk!
Smidddags lopen we door de straten en zijn overal dansgroepjes aan het optreden. Er word ergens op de straat 2 boxen neergezet en een grote mat en ombeurten treden er dan kinderen op, van bollywood tot breakdaance. Wat een feest. Wanneer Chantal besluit om even naar huis te lopen om de fotocamera te halen, komen er gelijk jongetjes aangerend die nieuwsgierig naast me op het bankje gaan zitten en branden los met vragen. Ik ben beduusd, maar vind het ook wel grappig en begin in mn beste Nepalees terug te praten. Ze lachen zich dood. De kring van kindereen om me heen wordt steeds groter en als Chantal terugkomt kan ze nergens meer zitten. Tja die dansjes op straat kennen ze wel, maar een blanke die Nepalees tegen hun praat vinden ze veel interessanter. Het wordt me dan ook best moeilijk gemaakt om filmpjes te maken van de dansende groep, want telkens is er wel een ander kind dat voor mn camera gaat staan.
Tihar is een echt straatfeest, overal lichtjes, groepjes kinderen die zingend langs de deuren gaan en dansoptredens. Maar vandaag is er nog iets anders te bewonderen. Elk huis maakt in de avond ter verwelkoming van de Godin Laxmi een mandala voor hun huis met gekleurde poedertjes. De poedertjes blijven goed liggen doordat de grond eerst is ingesmeerd met een mengsel van water en koeienstront. Als ik dacht dat ik alles al had meegemaakt de afgelopen 2 maand... Een beetje vreemd om te zien, maar al snel blijkt dat er een diepere betekenis achter de koeienstront zit. Elke god is namelijk verbonden aan een bepaald dier en de koe hoort nu eenmaal bij Laxmi, dus vandaar. Als de mandala klaar is maken ze een spoor van poeder hun huis in, om Laxmi de weg te wijzen. Ook wij maken s avonds een mandala voor het huis. Als de mandala af is komen er allemaal kleine kaarsjes op de mandala zodat die goed zichtbaar blijft in het donker.
Daarna zitten we gemoedelijk rond de mandala, krijgen we weer een rijsttika en mogen we een wens doen. Prachtig, wat een sprookjeswereld is dit toch. Daarna wordt er nog de hele avond gedanst en gezongen. Vooral het tiharlied, Dosire, die de kinderen zingen die langs de deuren gaan wordt tig keer herhaald. Iemand zingt telkens een regel en daarna roept iedereen luid in het koor DOSIRE! Met het lied bonkend in mn hoofd vallen we pas laat in slaap met zn allen.

24-10 (de dag van jezelf)
In de tihartraditie is vandaag de dag van jezelf, maar in de Newartraditie is het vandaag ook oud en nieuw. Er worden vandaag dus 2 feesten gevierd. Geen tijd te verliezen dus, hup in de kleren en op naar de welkomstparade voor oud en nieuw. Veel kunnen ze ons niet uitleggen over de parade, dus wachten we maar gewoon rustig af. Na een half uur komt er een grote jeep met veel bombari aangereden, gevolgd door een hele stoet motoren. Allemaal mensen van de Newarikaste. Alle vrouwen achterop de motoren hebben een bordje vast: Proud to be newar. Het hele gebeuren gaat razendsnel en na 40 seconden is de parade waarop we een half uur hadden gewacht alweer voorbij geraasd, maar leuk om een keer meegemaakt te hebben.
's Middags is er tijd voor jezelf, zoals de dag al aangeeft. Voor de kinderen betekent dat de hele dag karaoke doen met de nieuwe microfoon. Man o man, dacht ik dat China bekend stond om zijn karaoke, nou de Nepalezen kunnen er ook wat van. Geef de Nepalees een microfoon en die houdt de hele dag niet meer op met zingen. Ik trek me na een poosje terug in de keuken om samen met de moeders van de familie traditionele tihar koekjes te maken. Een heel karwij. Elk koekje moet op een bepaalde manier gevouwen worden en er kunnen telkens maar 5 koekjes tegelijk gebakken worden. Maar aan het einde van de middag hebben we ruim 300 koekjes gemaakt.
S avonds wordt de hele keuken ontruimd. Hebben we gisteren een mandala voor Laxmi gemaakt, maken we vandaag een mandala voor onszelf. In totaal 13 mandala's. 12 voor het aantal mensen en 1 voor god. De keukenvloer is een groot kunstwerk geworden.
Daarna gaan we met z'n allen de straat op, want we horen al een poosje harde muziek en gejoel en zijn behoorlijk nieuwsgierig geworden. Op het kruispunt iets verderop is het groot feest aan de gang. Heel het dorp is uitgerukt en Iedereen zingt en danst door de straat. Als blanke in het dorp worden we al snel opgemerkt en meegetrokken in het dansgebeuren. Wat een feest, ook de hele familie danst gezellig mee, echt geweldig.

25-10 ( De dag van de broers)
Alweer de laatste dag van Tihar, maar zeker niet de minste. De verering van de broers. De hele ochtend en begin van de middag worden er voorbereidingen getroffen. Ik help mag meehelpen met het maken van de mala's, de bloemenkransen die de zussen tijdens het ritueel aan de broers geven. Daarnaast wordt er flink gekookt, voor iedere broer een mandala van poeder op de keukenvloer gemaakt en de laatste cadeautjes ingepakt en gesorteerd. Om 16.00 zijn alle voorbereidingen klaar, heeft iedereen zijn mooiste kleren aan en kan het ritueel beginnen. Het ritueel is enorm uitgebreid en de precieze betekenis achter alles, is me nog steeds niet helemaal duidelijk, maar het is erg bijzonder om te aanschouwen. Alles moet volgens strikte regels en volgens een vast patroon.
De broers nemen plaats achter hun mandala en Laxmi begint: Eerst wast zij z'n oren met olie en wordt met een geolied laurierblaadje zijn haar 12x besprenkeld. Daarna zet ze 7 stipjes op het voorhoofd van haar broer. Elke stip heeft een andere kleur en staat voor elke chakra van het lichaam. Een soort energiebanen heb ik me laten vertellen, maar het ziet er in elk geval erg feestelijk uit. Daarna begint Laxmi met het zegenen. 12 keer wordt een bakje met bloemblaadjes op een speciale manier over het hoofd gedrapeerd, zodat er een hele berg bloemblaadjes op het hoofd ontstaat. Goed blijven stilzitten dus. Daarna zegent ze nogmaals haar broer door 12 keer 'het dansje van hoofd schouders, knie en teen' te doen. Tenslotte komen de offers en de cadeautjes en gaat het ritueel weer helemaal overnieuw bij de volgende broer. Het is een heel gebeuren en duurt al met al ruim 2 uur. Daarna wordt er met elkaar heerlijk gegeten en gedronken in de zee van bloemblaadjes. s' avonds is het wederom groot feest. Voor de laatste keer wordt er tot diep in de nacht gedanst en uitbundig het tihar lied gezongen. DOSIREE!!!

Met dit geweldige feest, sluit ik mijn 2 maanden in Nepal af. Ik heb enorm genoten en ben blij dat ik zoveel heb kunnen zien van Nepal en de lokale bevolking heb mogen leren kennen. Maar het is ook goed zo, nu nog even de laatste daagjes bij de familie bijkomen en dan weer fijn terug naar het koude Nederland.